Jaarverslag internationale betrekkingen 2018/2019

Jaarverslag Internationale Betrekkingen
Mei 2018-2019

Dames en heren,

Zoals u gewend bent krijgt u tijdens de jaarlijkse donateursvergadering ook een verslag van de internationale werkzaamheden van het Bestuurslid Internationale Betrekkingen Brigitte van Halder en van onze permanente vertegenwoordiger in Genève, José Adriaansen-Smit.
Helaas is tot ons grote verdriet José tijdens het afgelopen bestuursjaar, eind februari, op 86 jarige leeftijd gestorven.

De aanwezigheid van JES bij de sessies van de Mensenrechtenraad, Human Rights Council, van de Verenigde Naties in Genève vormt een belangrijk onderdeel van ons buitenland beleid. Brigitte van Halder zal dat nu zonder haar door gaan zetten

Verenigde Naties

De 38ste sessie van de Human Rights Council vond plaats van 18 juni tot 6 juli 2018 in Genève.
Onze vaste vertegenwoordiger José heeft in deze drie weken een aantal vergaderingen bijgewoond en Brigitte van Halder is van 18 tot 21 juni aanwezig geweest.

Op de dagen dat we aanwezig zijn in Genève proberen we altijd contact te leggen met de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties. Het is, ondanks het drukke vergaderschema, ook deze keer gelukt om de Ambassadeur mevrouw Van Daalen en enkele van haar stafleden kort te spreken over waar JES mee bezig is.

Naast de reguliere officiële vergaderingen tijdens de Human Rights Council sessies vinden er in het gebouw van de Verenigde Naties ook iedere dag de zogenaamde ‘side events’ plaats.
Dit zijn vergaderingen en paneldiscussies die georganiseerd worden door landen en/of Niet-gouvernementele organisaties om specifieke mensenrechten onderwerpen extra aandacht te geven.

Een van de paneldiscussies tijdens de 38ste sessie werd georganiseerd door
The Korean Council for the Women Drafted for Military Sexual Slavery by Japan in samenwerking met de Mukwege Foundation.

Het vond plaats op 19 juni en had als onderwerp ‘Wartime sexual violence’.

JES was van te voren uitgenodigd om hierbij als spreker aanwezig te zijn.
De aandacht werd gevraagd voor het feit dat seksueel geweld in oorlogstijd een verschijnsel is dat helaas niet alleen vroeger voorkwam maar dat nog steeds dagelijks in de oorlogsgebieden in de wereld voorkomt.

Behalve de oprichter van de Mukwege Foundation, tevens medisch directeur van het Panzi Ziekenhuis in Congo, de gynaecoloog en mensenrechtenactivist Dr. Denis Mukwege (die later dat jaar als mensenrechtenverdediger de Nobel prijs voor de vrede heeft gekregen) en Youn Mee-Hyang, vertegenwoordiger van de Korean Council for the Women Drafted for Military Sexual Slavery by Japan, was er een aantal slachtoffers van seksueel geweld in oorlogstijd aanwezig.

De verhalen van deze dames uit Iraq, Kosovo, Guinea en Congo, werden aangevuld met video boodschappen van Koreaanse Comfort Women. Of zij slachtoffers van Japans militair geweld voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog of slachtoffers van recenter oorlogsgeweld zijn, de verhalen die zij vertellen blijven afschuwelijk en maken heel veel indruk.

Heel duidelijk kwam naar voren dat deze verhalen van alle tijden zijn en dat seksueel geweld in oorlogstijd nog steeds, iedere dag, op meerdere plaatsen in de wereld gebeurt.

JES heeft tijdens deze paneldiscussie uit kunnen leggen waarom een Nederlandse organisatie als JES betrokken is bij deze problematiek en heeft de stand van zaken besproken rond de internationale nominatie The Voices of Comfort Women bij de UNESCO.
Hierover later in dit verslag meer.

Het doel van ons bezoek aan Genève is altijd dat men ziet en hoort dat we nog altijd werken aan gerechtigheid voor de slachtoffers van de Japanse bezetting. Dat doel is ook deze keer weer bereikt.

De 39ste sessie van de HRC vond plaats van 10 tot 28 Sept.

In die periode is José een aantal keren aanwezig geweest o.a. om kennis te maken met de nieuwe Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, de Chileense mevrouw Michelle Bachelet. Zij is de opvolger van Prince Zeid bin Ra’ad Zeid al-Hussein uit Jordanië die eerder in 2018 afscheid heeft genomen. Hij was zeer geliefd door de grote betrokkenheid die hij liet zien bij de onderwerpen die in de Mensenrechtenraad besproken worden.
José, die tijdens deze 39ste sessie mevrouw Bachelet een aantal keren heeft horen spreken was direct onder de indruk van haar.

Zoals altijd heeft José een aantal stapeltjes maandelijkse JES petities in de grote UN vergaderzaal neergelegd en zoals altijd was er direct grote belangstelling voor van andere organisaties en vertegenwoordigers van UN landen.
Ambassadeur van Daalen is op de hoogte gehouden van waar we als Stichting mee bezig zijn in binnen en buitenland. Ook heeft José met enkele vertegenwoordigers van de Japanse media gesproken.

Van 25 februari tot 1 maart was de 40ste sessie van de HRC.

Deze sessie was de eerste sessie in bijna 20 jaar zonder José’s aanwezigheid.
In de eerste week is Brigitte een aantal dagen aanwezig geweest en heeft o.a. de openingsspeech van de Secretaris Generaal van António Guterres gehoord waarin hij zei:
“Respect for human rights is just a game of words if there is no respect for people.”
Deze quote is door Jan van Wagtendonk gebruikt in een van onze maandelijkse petities omdat respect voor de mens precies is waar het om gaat!
Verder is er weer contact geweest met de Nederlandse Ambassadeur en Japanse NGO’s.

Overige buitenlandse activiteiten.

In de loop van de jaren hebben we veel contacten opgedaan in organisaties in andere landen die zich met hetzelfde onderwerp of eraan verwante onderwerpen bezig houden.
Vaak gaat dat per mail maar af en toe maken bestuursleden JES van een JES- of een privéreis gebruik om hen persoonlijk te zien en te spreken.
Zo ook eind september toen Brigitte in Vancouver een gesprek heeft gehad met Thekla Lit van ALPHA Vancouver (Association for Learning & Preserving the History of WW II in Asia) een Hongkong Chinees-Canadees oud contact van JES. Zij had een paar jaar geleden al met haar gesproken en haar dochter Selma heeft toen namens JES een speech gehouden op een studenten conferentie in Vancouver. Deze conferenties organiseert ALPHA regelmatig.
Thekla Lit heeft veel contact met de Nederlanders die jarenlang 15 augustus herdenkingen hebben gehouden in Vancouver. Die zijn helaas in 2015 gestopt omdat er bijna niemand meer van die groep in leven is.
Brigitte en Thekla hebben deze keer de stand van zaken van JES, de UNESCO nominatie en ALPHA plannen besproken.
Altijd goed om de banden met haar aan te houden.

UNESCO Memory of the World

Zoals u weet is sinds eind 2014 JES betrokken bij een internationaal project dat tot doel heeft authentieke documenten rond ‘Comfort Women’ (in het Nederlands net zo eufemistisch Troostmeisjes genoemd) bij de UNESCO te nomineren om in het Memory of the World Register opgenomen te worden.

Organisaties uit Zuid Korea, Japan, China, Taiwan, de Filippijnen, Indonesië, Oost Timor en Nederland, vormen samen een internationaal team met een Zuid Koreaans secretariaat onder leiding van Prof Shin.

In mei van 2016 heeft dit internationale nominatie team het dossier rond de ‘Comfort Women’ met de titel: Voices of the ‘Comfort Women’ aangeleverd bij de UNESCO.
Er is een andere partij die ook een aantal documenten over Comfort Women aan heeft geleverd. Deze partij heeft een andere kijk op de historie en staat bekend als een ultrarechtse Japanse partij.

Nadat wij op 30 oktober 2017 het bericht kregen dat onze gezamenlijke nominatie in de nominatieronde van 2017 niet opgenomen is in het register en zoals UNESCO het noemt: “vooralsnog aangehouden wordt voor verdere dialoog hierover tussen alle betrokken partijen”, heeft het internationale nominatie team verschillende vervolgstappen gezet.
Als antwoord op een open brief aan de Directeur-Generaal van de UNESCO Mevrouw Audrey Azoulay waarin wij onze bereidheid tot dialoog vermeld hebben hebben wij een brief gekregen met daarin een voorstel tot dialoog onder leiding van een mediator/facilitator Dr Anthea Seles.
Naar aanleiding van deze stappen is er van 17 tot 19 september 2018 in Seoul een bijeenkomst geweest van het Internationale team waar JES bij aanwezig was, samen met vertegenwoordigers van de organisaties in China, Taiwan, Japan en Korea.
We hebben gesproken over de mogelijke vervolgstappen voor de UNESCO nominatie.
We wachten op een brief van de UNESCO waarin meer gegevens staan over een mogelijke dialoog tussen ons team en het team van de andere nominatie onder leiding van een facilitator. Wij hebben de facilitator geaccepteerd; het gerucht gaat dat de andere partij helemaal geen dialoog wil. Dus de bijeenkomst in Seoul ging over de mogelijkheden die we hebben in die dialoog en ook zonder de dialoog.
Half mei 2019 is bekend geworden dat de facilitator Dr Anthea Seles, voor ons volledig onverwachts en zonder opgaaf van redenen, ontslag heeft genomen. Zij heeft in haar functie geen enkel contact met ons team gehad.
Het internationale team heeft onmiddellijk hierover een brief gestuurd naar de Directeur Generaal van de UNESCO waarin om een onderhoud gevraagd wordt om deze situatie te bespreken.
Het wachten is nu weer op het antwoord daarop.

Helaas is deze kwestie dus nog steeds niet afgerond en voelt het alsof we terug bij af zijn.

Werkzaamheden in Nederland.

Naast onze maandelijkse Bestuursvergadering zijn er meerdere momenten per maand waarop bestuursleden plus vrijwilligers op kantoor aanwezig zijn.
Dit is belangrijk om goed op de hoogte te kunnen blijven van elkaars werkzaamheden.

Dit jaar werden we geconfronteerd met het feit dat we moesten verhuizen naar een nieuw kantoor. Die verhuizing heeft heel veel werk opgeleverd, vooral voor onze Office manager Jan Freeke, geholpen door onze vaste kantoorvrijwilligers, aangevuld met enkele demonstranten. Hartelijk dank aan een ieder.

In het afgelopen jaar hebben Brigitte en Jan Freeke in meerdere projecten heel plezierig samen gewerkt, onder andere voor de website van JES en het digitaliseren van ons claimantenarchief, een project dat ook al een aantal jaren loopt.
Zij hebben samen in oktober een zeer nuttig gesprek gehad met een firma die gespecialiseerd is in het scannen en digitaal verwerken van grote archieven. Dit bedrijf werkt daarvoor samen met een Leerwerkbedrijf, vroeger een sociale werkplaats genoemd.

Wij zijn er nog niet helemaal uit hoe we dat gaan doen, want dit project gaat veel tijd, veel menskracht en zeker veel geld kosten. We zijn ons aan het oriënteren op mogelijkheden voor subsidies.

Afgelopen jaar heeft Brigitte in augustus weer namens JES de krans bij een van de mooie monumenten mogen leggen op Bronbeek, tijdens de jaarlijkse Vrouwenkamp herdenking.

De maandelijkse demonstratie is nog steeds een heel belangrijk moment van de maand.
Helaas zijn we het afgelopen jaar enkele van onze demonstranten verloren, waardoor het groepje buiten de ambassade steeds kleiner wordt.
Brigitte is iedere keer weer dankbaar voor de aanwezigheid van onze trouwe demonstranten en leert nog steeds van uw verhalen. Zij vindt het ook heel plezierig dat u haar vragen stelt over haar bestuurswerkzaamheden. Omdat het meeste van haar werk niet in het zicht in Nederland verricht wordt kan zij zich voorstellen dat u vragen heeft. U kunt daarvoor altijd bij haar terecht, hetzij rechtstreeks tijdens de demonstraties, hetzij via het mailadres dat op de website geschreven staat.

Al met al is het weer een vol en interessant bestuursjaar geweest. Een jaar waarin we als overige bestuursleden geprobeerd hebben enkele taken van Jan van Wagtendonk waar te nemen. We zijn heel blij dat onze voorzitter weer steeds meer taken op zich neemt.

Wij hopen u het komende jaar weer voor de Ambassade van Japan of tijdens de lunch in het Marriott te mogen ontmoeten en zien u graag in mei 2020 in goede gezondheid bij de volgende donateursvergadering.

Brigitte van Halder
Bestuurslid Internationale Betrekkingen
Den Haag, 21 mei 2019