Persbericht 30 mei 2022.

Betreft: Nederlandse Staat nalatig bij erkenning en compensatie slachtoffers Japanse oorlogsmisdaden. Uitspraak rechtbank Den Haag op 01 juni a.s.

Beste redactie,

Ik mail u in mijn hoedanigheid als bestuurslid van Stichting Japanse Ereschulden (Stichting JES). Op woensdag 1 juni a.s. om 10:00 uur zal de rechtbank Den Haag uitspraak doen in de zaak waarin Stichting JES een procedure is gestart tegen de Nederlandse Staat vanwege de oorlogsschade die Nederlanders hebben opgelopen tijdens de Japanse bezetting in voormalig Nederlands-Indië. Graag breng ik bij u onder de aandacht dat de rechtbank de uitspraak tijdens een openbare zitting zal uitspreken. Journalisten kunnen de uitspraak fysiek bijwonen in de rechtbank. De uitspraak zal tevens te volgen zijn via een livestream. De link naar de livestream is door De Rechtspraak gepubliceerd en hier te vinden. 

De procedure gaat over het volgende.

Stichting JES komt op voor de belangen van Nederlandse slachtoffers die door toedoen van Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië oorlogsschade hebben geleden. Hieronder vallen mensen die de meest verschrikkelijke dingen hebben meegemaakt, in Japanse interneringskampen en daarbuiten. Aan veel van de slachtoffers is door de Japanse bezetter onomkeerbare fysieke en geestelijke schade toegebracht door onder andere intimidatie, opsluiting, marteling, uithongering en ontzegging van medicijnen. Daarnaast zijn inboedels geroofd en huizen, gehele wijken en dorpen vernietigd. Een reden dat hen nooit compensatie is geboden ligt ook in het optreden van de Nederlandse regering na de Tweede Wereldoorlog. De Nederlandse Staat heeft namelijk de weg naar schadevergoeding van Japan afgesloten door afstand te doen van de vorderingen van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog jegens Japan door middel van een Vredesverdrag (1951) en het Yoshida-Stikker-Protocol (1956). De Nederlandse Staat heeft de slachtoffers daarvoor nooit compensatie geboden. Daarnaast behandelde de Nederlandse Staat mensen uit Nederland en die uit Nederlands-Indië ongelijk wat betreft de vergoeding van oorlogsschade. Het gevolg hiervan is dat de oorlogsschade van slachtoffers uit Nederlands-Indië tot op de dag van vandaag niet is vergoed. 

Het Parool publiceerde op 10 januari 2022 een artikel over de openbaarmaking van de getuigenissen van troostmeisjes door het Nationaal Archief (https://www.parool.nl/nederland/getuigenissen-troostmeisjes-nederlands-indie-openbaar-ze-gingen-nietsvermoedend-naar-het-kantoor~b5504361/). Troostmeisjes is een eufemisme voor vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog als seksslavin misbruikt zijn door Japans legerpersoneel. Stichting JES vertegenwoordigt naast anderen ook de belangen van deze groep vrouwen. Uit het artikel in Het Parool blijkt dat deze vrouwen, die tot aan hun dood getraumatiseerd waren, nooit erkenning of compensatie, noch excuses hebben gekregen. Dit geldt ook voor andere slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit Nederlands-Indië. Deze mensen is groot onrecht aangedaan.

Over deze kwestie heeft Stichting JES en een groep individuele eisers tegen de Nederlandse Staat een rechtszaak aangespannen. De zitting in deze procedure vond plaats op 24 januari 2022 bij de rechtbank Den Haag. Vóór het starten van de procedure heeft Stichting JES twee brieven gestuurd naar de Staat om in overleg te treden. Hier is nooit antwoord op gekomen. In plaats daarvan is de Staat zeer onwelwillend de procedure in gegaan. De tijd begint te dringen: degenen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt zijn allemaal op zeer hoge leeftijd. De slachtoffers en nabestaanden hopen dat er nu eindelijk erkenning komt voor het leed dat de slachtoffers in Nederlands-Indië is aangedaan en hoe de Nederlandse Staat hiermee is omgegaan. Het is daarom fijn dat de rechtbank op 1 juni a.s. een oordeel zal vellen in deze zaak. Voor nadere informatie verwijs ik u naar het bijgevoegde persbericht, uitgebracht bij de dagvaarding.

Stichting JES is graag bereid u nader in te lichten over deze zaak (zowel vóór als ná de uitspraak). U kunt daarvoor contact op nemen met mij of advocatenkantoor Stibbe dat Stichting JES in deze procedure bijstaat. Contactpersoon bij Stibbe is prof. mr. T. (Tom) Barkhuysen (tel. +31 20 546 03 90).

Met vriendelijke groeten,

Hein Leversteijn (tel. 06-21891858)

Stichting Japanse Ereschulden (JES).

Den Haag.