Foundation of Japanese Honorary Debts, NGO Status Roster
Politieke besluiten lijken steeds meer op Russische roulette
Van Ooijen (CU), slechts 33 jaar oud, heeft in de afgelopen periode de aandacht getrokken met betrekking tot de kwestie van de achterstallige salarissen, bekend als backpay.
Philip van Tijn benadrukt de vertraging in het betalen van deze salarissen aan weduwen van ambtenaren en KNIL-militairen uit Nederlands-Indië tijdens de periode 1942-1945.
In menig opzicht is de ChristenUnie een te respecteren partij, die meestal ook goede, deskundige en betrokken parlementariërs en bewindslieden voortbrengt. Ook als je je ernstig afvraagt of religie het uitgangspunt moet zijn van het credo en handelen van een politieke partij. Dat geldt voor de beide CU-ministers, Schouten en Adema, waarbij Carola Schouten ook nog Nederlands kampioen dossierkennis is. Nu heeft zij de treurige taak om als minister-voorbijganger een wet door de Eerste Kamer te loodsen, waaraan vele voorgangers een stuk van hebben gebreid: de veelbesproken Pensioenwet. Een slechte wet, die heel veel ellende zal veroorzaken. Maar het Regeerakkoord is heilig, al zul je dat woord bij de CU niet snel tegenkomen.
Maar daarover wil ik het vandaag helemaal niet hebben. Ik wil het hebben over de malle fratsen van de Staatssecretaris voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Maarten van Ooijen (CU). Een broekie van net 33 jaar, maar vier jaar geleden als wethouder van Utrecht al verkozen tot Beste Jonge Bestuurder onder 40 jaar.
De gênante vertoning van BJB Maarten van Ooijen
Ik heb hem het afgelopen halfjaar nauwlettend gevolgd terzake van de zogeheten backpay. In het kort: de uitbetaling van de achterstallige salarissen aan de weduwen van ambtenaren en KNIL-militairen in het toenmalige Nederlands-Indië in de periode 1942-1945. Hè, is dat niet een beetje laat? Ja, dat is het. Zijn er niet al heel veel rechthebbenden dood? Ja, dat gebeurt als je ruim driekwart eeuw als overheid niets doet. Maar is het in 2015 niet al geregeld, zoals Van Ooijen recent in de Tweede Kamer, stelde? Nee, dat was een beetje jokken van Van Ooijen, want toen heeft de toenmalige staatssecetaris Martin van Rijn (die mij een fatsoenlijk man lijkt) er met pijn en moeite een regeling doorgedrukt voor alleen de (vrijwel uitsluitend manlijke) rechthebbenden, die nog in leven waren, maar dus niet voor de overlevende weduwen. Dat geldt in de stukken als “voorlopige regeling”. Nog even voor de duidelijkheid: het gaat niet om een gunst, een afkoopsom (daar is deze regering heel goed in), barmhartigheid (het credo van de CU, maar niet als je Beste Jonge Bestuurder, BJB, bent), maar doodgewoon om achterstallig loon. En dan nog om een bedrag (€ 25.000 per weduwe) dat in geen verhouding staat tot de realiteit, rente over tachtig jaar meegerekend. En dan is er nog een rechterlijke uitspraak die de BJB aan zijn laars lapt. Er is nog veel meer gênants, zoals Van Ooijens stelling, dat niet exact is na te gaan welke weduwen wel en welke niet rechthebbend zijn – dus de gelijke behandeling vereist om dan maar niemand iets te geven! In zijn partij zullen ze zich achter de oren krabben, dat een rechtlijnig protestant een redenering hanteert die we toch gewoonlijk associëren met Jezuïtisme in de hoogste graad. En ook zal menigeen zich afvragen hoe deze redenering zou zijn gevallen bij de Toeslagenaffaire.
“Een onoverkomelijke budgettaire opgave” van 40 miljoen in het miljardenbal
Maar het dieptepunt in Van Ooijens verdediging van zijn halsstarrigheid was zijn uitspraak dat een gunstige beslissing voor de rechthebbenden (dat woord gebruikt de BJB natuurlijk niet!) “een onoverkomelijke budgettaire opgave” zou betekenen. Dat ik dit schrijf op Eerste Pinksterdag belet mij niet om aan mijn bureau een hartgrondige vloek te slaken. We hebben het over een handjevol mensen; betaling aan alle rechthebbenden zou neerkomen op enkele tientallen miljoenen euro. Alleen al de kosten die gemoeid zijn met het aannemen van de Pensioenwet, die zijn partijgenote Schouten gelijktijdig door de Eerste Kamer probeert te jassen, worden geschat op acht miljard euro. En de lezer van EW weet, dat zo’n geschat bedrag in de praktijk nog verdubbeld wordt.
Maar die vergelijking heeft iets van appels en peren in zich, ik weet het. We blijven dus dichter bij huis. In de Voorjaarsnota 2021 werd de schadevergoeding vanwege de aardgasellende geschat op € 8.8 miljard t/m 2027. In de Voorjaarsnota 2023 is € 8.7 miljard uitgetrokken voor de asielopvang t/m 2026 (“een budgettaire bijstelling” heet zoiets – Jelle Zijlstra, Wim Duisenberg en collega’s van Financiën zullen zich in hun graf hebben omgekeerd). De financiële consequenties van de Toeslagenaffaire komen neer op € 5.5 miljard. Het spreekt vanzelf dat ook deze bedragen uiteindelijk verdubbeld zullen blijken te zijn. Ook moeten we bedenken, dat inzake de Toeslagenaffaire vanwege de “Catshuisregeling” iedereen die zich meldt als gedupeerde in elk geval € 30.000 heeft ontvangen, althans zou ontvangen. Maar voor de BJB Van Ooijen is € 40 of 50 miljoen “een onoverkomelijke budgettaire opgave”.
Onlangs is bekend gemaakt dat een aantal Surinamers in Nederland (of Surinaamse Nederlanders) een eenmalig bedrag van € 5000 zullen ontvangen vanwege het “AOW-gat”. Dat is, voor de duidelijkheid, geen recht maar een aardigheid. De Raad van State, geen onbeduidend orgaan, adviseerde hierover zeer negatief. Kosten € 122 miljoen. De studenten van de “pech-generatie” (“Pech” betekent hier een domme en inconsistente besluitvorming over studietoelagen door de toenmalige regering) worden afgescheept met een fooi, een fractie van de schulden waarin menigeen zich heeft moeten steken.
Tweede Kamer kan iets tonen
Overheidsbeleid, parlementaire besluitvorming en kabinetsbesluiten hebben steeds meer weg van een Russische roulette. Soms speelt het Regeerakkoord (vroeger een velletje, nu een paar honderd pagina’s) een rol, maar vaak ook niet. Bij het backpay-verhaal is er geen vodje papier waardoor het niet zou kunnen of mogen. Integendeel. Dinsdag a.s. kan de Tweede Kamer laten zien dat dit orgaan er niet voor niets is en dat elk Kamerlid een individu is. Solidair zijn met een bewindsman van een coalitiepartij is toch geen afdoende reden, zelfs al was deze ooit BJB!?
Onderwerp: Ieder Kamerlid mag onafhankelijk en zonder last stemmen
Onderwerp: Ieder Kamerlid mag onafhankelijk en zonder last stemmen
Zeer geacht Lid van de Tweede kamer der Staten Generaal, Afgelopen 23 Mei bleek dat het afwijzen van de motie Mohandis/van Dijk aangaande het instellen van een Backpay regeling voor weduwen van oorlogsslachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië forse emoties veroorzaakte bij de aanwezige slachtoffers op de publiekstribune. Het besluit van Staatssecretaris van Ooijen om met zijn wetsvoorstel de gehele Indische gemeenschap onnodig te kwetsen wordt ervaren als een enorme trap na. Het verstandige voorstel van de heren Van Haga en Omtzigt om de stemming over de verdere moties bij dit wetsvoorstel een week aan te houden biedt eenieder de gelegenheid te spiegelen over deze gevoelige zaak. Omdat er over de twee moties van de heer van Haga hoofdelijk zal worden gestemd biedt dit u tevens als individueel Kamerlid de gelegenheid datgene te doen waarvoor u werd gekozen: publiekelijk pal staan voor de kwetsbaren in onze democratie We hebben in Nederland 150 Tweede Kamerleden die de democratie vertegenwoordigen en bewaken. De kracht van een democratie ligt in de mate waarin de meerderheid in staat is een minderheid te beschermen. Daarom staat in artikel 1 van onze grondwet het principe van gelijke behandeling. Al 78 jaar wachten de slachtoffers op echte erkenning van hun leed en hun recht. Al 78 jaar worden ze ongelijk behandeld, waardoor hun het recht wordt ontzegd collectieve erkenning en individuele compensatie te verkrijgen. U bent een van de 150 volksvertegenwoordigers die als individu naar eer en geweten onze democratie kracht geven. U heeft het recht, en ook de plicht, dat zo te doen. U bent immers ook ons Kamerlid. Wij roepen u daarom op om bij de volgende stemming vooral uw eigen integere overweging te maken, niet beïnvloed door politieke voorkeuren van uw eigen partij.Dit is immers echt een zaak voor persoonlijke wegingen van ieder Kamerlid, en ieders “vote of conscience” wordt bovendien vastgelegd als een bewijs hoe goed onze democratie werkt wanneer het er op aankomt. Iedere politicus die bescherming van het individu hoog in het vaandel heeft kan niet anders dan de oorlogsslachtoffers uit het voormalig Nederlands-Indië nu eindelijk recht doen.
Met vriendelijke groet,
Jan van Wagtendonk
Voorzitter Stichting Japanse Ereschulden
Opkomend voor een gelijke behandeling van alle oorlogsslachtoffers
Persbericht 18 mei 2023.
PERSBERICHT
18 mei 2023
28.035 dagen na het einde van de Tweede Wereldoorlog
Staatssecretaris Van Ooijen laat weduwen van oorlogsslachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië weer vallen
Aanstaande dinsdag 23 mei 2023 stemt de Tweede Kamer over een aantal moties die zien op het treffen van financiële regelingen voor oorlogsslachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië. Stichting Japanse Ereschulden roept Kamerleden op om deze moties aan te nemen.
Staatssecretaris Van Ooijen heeft deze moties tijdens de plenaire vergadering op 16 mei ontraden, omdat volgens hem een ‘individuele regeling niet de weg vooruit is’. Dit is heel pijnlijk en onbegrijpelijk voor de oorlogsslachtoffers en de weduwen. Op de publieke tribune was dan ook te horen hoe de volharding van Van Ooijen de pijn weer deed herleven. Zijn opmerking dat hij na 12 april nog met de weduwen had gesproken werd weerlegd door een aanwezige weduwe: “U heeft mij niet gesproken, maar liet alleen een van uw medewerkers mij bellen.”.
Al 78 jaar laat de Nederlandse Staat het afweten. Uit angst een kleine groep mogelijk teleur te stellen besluit het kabinet nu de gehele Indische gemeenschap te kwetsen.
Eén van de moties ziet op de oproep aan het kabinet om tegemoet te komen aan de uitspraak van de rechtbank Den Haag van 1 juni 2022 en de ongelijke behandeling in de vergoeding van oorlogsschade aan de slachtoffers van de Japanse bezetting recht te zetten. Drie andere moties zien op het treffen van een financiële regeling voor Indische en Molukse weduwen van ambtenaren of militairen, die tijdens de Japanse bezetting de Staat dienden. Deze ambtenaren of militairen kregen van 8 maart 1942 tot 15 augustus 1945 geen, of slechts gedeeltelijk, salaris.
Materiële oorlogsschade
De rechtbank Den Haag heeft op 1 juni 2022 geoordeeld dat de Staat onrechtmatig handelt door de groep teruggekeerde Nederlandse slachtoffers die hebben geleden onder de Japanse bezetter ongelijk te behandelen ten opzichte van de Nederlanders die onder de Duitse bezetter hebben geleden. De slachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië hebben na de Tweede Wereldoorlog in relevant mindere mate aanspraak kunnen maken op vergoeding van individuele oorlogsschade, waaronder in ieder geval de schade veroorzaakt door het verlies van huis en haard en financiële tegoeden.
De Staat moet – als een goed handelende overheid – fouten uit het verleden onder ogen zien en de ongelijke behandeling en het onrechtmatig handelen, zoals vastgesteld door de rechtbank, rechtzetten. Dit moet de Staat doen door het treffen van een individuele financiële regeling voor de oorlogsslachtoffers en nabestaanden. Er is haast bij: de groep waar het om gaat wordt elke dag kleiner. Van de eerste generatie oorlogsslachtoffers is nog maar een hele kleine groep in leven, de jongste is immers al 78 jaar oud.
Backpay voor weduwen
De staatssecretaris heeft met zijn beslissing om geen Backpay-regeling voor weduwen in te stellen het leed van deze groep vergroot. De Sociale Verzekeringsbank en onderzoeksbureau AEF hebben geconcludeerd dat een regeling wel degelijk mogelijk is. Ook jegens de weduwen heeft de Staat een morele plicht om een financiële regeling te treffen.
Oproep aan Kamerleden: stem voor de moties
Stichting Japanse Ereschulden roept de Kamerleden dan ook op om de moties voor individuele compensatie voor de oorlogsslachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië en een Backpay-regeling voor de weduwen aan te nemen. In vergelijkbare dossiers, zoals Groningen en de toeslagenaffaire, is de Kamer ook voorstander van ruimhartig individueel compenseren, en dat mag deze slachtoffers ook niet ontzegd worden. Het is nu nog niet te laat om recht te zetten wat in het verleden fout is gegaan.